[Đặt tên] - Đặt tên theo thời gian

Đặt tên theo thời gian sinh Ià một phong tục truyền thống trong đặt tên được mọi người thích sử dụng. Nói một cách chính xác, rất khó có hai người cùng sinh ra vào một thời điểm, do vậy đặt tên cũng thường khác nhau. Từ những đơn vị đo lường nhỏ nhất như giây, phút cho đến giờ, ngày, tháng, năm đều có thể lấy làm căn cứ để đặt tên. Do công cụ đo thời gian của người xưa iạc hậu, thường tính giờ theo đồng hồ cát, mặt trời,... nên lúc đó mọi người hay đặt tên theo mùa màng, tiết khí,...

Đặt tên theo thời gian là cách đặt tên vô cùng hay

Trước hết hãy nói đến việc đặt tên theo giờ. Người xưa chia giờ trong một ngày theo 12 chỉ thành 12 thần, mỗi thần tương đương với 2 tiếng ngày nay. 12 thần đó là: Tý (23h-1h), Sửu (lh-8h), Dần (Bh-5h), Mão (ôh-7h), Thin (7h-9h), Tỵ (9h-11h), Ngọ (11h-13h), Mùi (lBh-lõh), Thân (15h-1'7h), Dậu (17h-19h), Tuất (19h-21h), Hợi (21h- 23h).

Đến nay người ta còn chia thành sơ, chính,... như Sơ Thân là 3h chiểu, Chính Tý là 12h đêm. Nhà văn Đặng Thác sinh vào sáng sớm, nên cha ông là Đặng Âu đặt cho nhũ danh 1à "Húc Sơ"; nhà văn học sử Dương Công Kí sinh vào đúng giờ ngọ ngày 16 tháng 1 năm 1921, đã được đặt tên là Chính Ngọ. Ngoài ra còn có Lê Dần, Lưu Mão, Đại Hợi,...

Sau đó hả đặt tên theo ngày sinh. VÍ dự Lê Thanh Minh là sinh vào tiết Thanh Minh; Nguyễn Quốc Khánh là người sinh vào dịp Quốc khánh 2/9. Hoặc cũng có thể đặt theo tuần trăng như Sóc, Vọng (15 âm lịch), Minh Nguyệt cho thấy người sinh vào lúc sáng trăng.

Tiếp theo là việc đặt tên theo tháng hay mùa. Người xưa thường hay hên hệ tháng với mùa, chẳng hạn tháng 8 là tháng xuân. Trễ vừa sinh ra là chọn luôn, ví dụ Hồ Xuân Hương (hương sắc xuân), Nguyễn Phục Long (rồng mùa hạ), Ngô Quế Hương, Thường Xuân Nguyệt,

Tiếp theo nữa là đặt tên theo năm. Lịch pháp cổ đại của chúng ta dùng theo hệ Can Chi, trong đó 10 can và 12 chi Iẩn lượt kết hợp với nhau tạo ra vòng tuần hoàn 60 đơn vị, gọi là Lục thập Giáp Tý. Nhiều người đặt tên theo năm sinh, như Dương Bính Ngọ, đặt tên như vậy sẽ dễ đoán ra năm sinh, có lúc cũng chỉ chọn một Chữ đại điện, hoặc Chi dùng 12 con giáp đặt tên.

Sau cùng là đặt tên theo niên đại lịch sử. Như trong thời kỳ cách mạng, mọi người thường đặt tên con Iiên quan đến cách mạng như Hồng Quân, Kiến Quốc, Quốc Cường. Nhất là trong thời kỳ chiến tranh mọi người hay đặt tên theo mong muốn thắng lợi như Chiến Thắng, Quốc Lập, Thành Công, Hoà Bình, Thắng Lợi, Toàn Thắng, Thống Nhất,...

Cũng những biến chuyển của thời gian, phong tục đặt tên theo thời gian sinh cũng thay đổi. DO Xă hội phát triển, nhịp sống cũng tăng nhanh, ẳnh hưởng của Văn hoá cổ đại không còn sâu sắc, mọi người đã không còn bổ tâm sức để đặt những cái tên cũ kỹ nữa.